Meer jongeren dakloos dan gedacht’
Van onze verslaggeefster Sjoukje Budde - volkskrant
gepubliceerd op 22 november 2008 07:00, bijgewerkt op 22 november 2008 14:48
AMSTERDAM/LEEUWARDEN - Het aantal dakloze jongeren in Nederland is veel groter dan tot nu toe werd aangenomen, terwijl het aantal opvangplaatsen wordt bedreigd door bezuinigingen. Bovendien worden de problemen waar de jongeren mee te kampen hebben steeds ingewikkelder. Met name de hoog oplopende schulden baren hulpverleners zorgen.
Dat blijkt uit een rondgang langs instanties die opvang voor zwerfjongeren aanbieden. Aanleiding is de aangekondigde verschraling van de AWBZ en het plan de bijstand en huursubsidie voor jongeren onder de 27 af te schaffen.
De organisaties lopen vooruit op een rapport van de Algemene Rekenkamer, dat half december wordt verwacht. Een jaar geleden berekende de rekenkamer dat het aantal was opgelopen tot zesduizend. Dat is volgens betrokkenen veel te laag ingeschat.
Zo vreest Susanne Ledeboer van de Kessler Stichting dat die schatting te laag is, omdat het alleen al in haar regio Den Haag gaat om vele honderden jongeren. Kees van Anken, directeur van opvangorganisatie Zienn en bestuurslid van de Stichting Zwerfjongeren Nederland denkt dat het om twee tot drie keer zoveel jongeren gaat.
Begeleiders zien bovendien dat de problemen waarmee de jongeren te kampen hebben ingewikkelder zijn geworden. ‘De maatschappij stelt steeds hogere eisen en jongeren met een sociale of emotionele achterstand vallen sneller buiten de boot’, aldus Ledeboer. Verreweg het grootste probleem vormen de hoge schulden. Vier jaar geleden schrok Appie Bles, interventiemedewerker jongeren van Zienn, nog van 10 duizend euro. ‘Nu ligt de gemiddelde schuld rond de 35 duizend euro. Ik ken ook jongeren die op hun twintigste meer dan 100 duizend euro schuld hebben.’
De ervaring van Femke den Hoed van opvang PerspeKtief in Delft is dat de jongeren geen financiële opvoeding hebben gehad. ‘Vaak hebben ze maanden geen huur, verzekeringspremies en rekeningen betaald. Bovendien zijn ze gevoelig voor groepsdruk en laten ze zich overhalen telefoonabonnementen voor anderen af te sluiten of een auto op hun naam te schrijven. Gigantische telefoonrekeningen, boetes en wegenbelasting worden nooit terugbetaald.’
In de opvanghuizen krijgen de jongeren naast bed, brood en bad ook begeleiding naar school, werk en hulpinstanties. Financiële opvoeding vormt een belangrijk onderdeel. ‘Een woning alleen is niet genoeg. Zonder begeleiding, verandert er niks’, aldus Ledeboer.
De hulp valt vanaf januari niet langer onder de AWBZ. Of gemeenten dit kunnen opvangen, is de vraag? Gevreesd wordt dat jongeren zonder steun zullen verdwalen in de jungle van wetten en regelingen en zullen terugvallen in hun oude, vaak criminele gedrag. ‘De criminaliteit investeert nou eenmaal meer in deze zwakke jongeren dan onze overheid’, aldus Bles.
‘Dit kabinet zegt wel dat ze jongeren zo belangrijk vinden’, zegt Smidts, ‘maar met dit pakket maatregelen wordt deze extreem kwetsbare groep, gemeen hard getroffen.’